Du lịch Canada? Lập kế hoạch trước để tránh bị từ chối nhập cảnh vì có tiền án

Nếu bạn không phải là công dân Canada, bạn có thể bị từ chối nhập cảnh nếu có tiền án. Tuy nhiên, nếu chuẩn bị kỹ lưỡng, bạn có thể khắc phục vấn đề không đủ điều kiện hình sự và được phép vào Canada, tùy vào tính chất của hành vi phạm tội và thời gian đã trôi qua kể từ khi hoàn thành bản án.

Làm sao biết mình có bị xem là không đủ điều kiện hình sự?

Chỉ công dân Canada mới có quyền hợp pháp vào nước này bất kể tiền án. Nhân viên biên phòng sẽ kiểm tra tất cả người nhập cảnh, và tiền án sẽ khiến bạn bị xem là rủi ro đối với xã hội Canada.

Một hành vi chỉ bị xem là không đủ điều kiện khi nó vừa là tội phạm theo pháp luật nơi xảy ra, vừa tương ứng với một tội danh theo luật hình sự Canada. Bạn có thể bị xem là không đủ điều kiện hình sự nếu:

• Đã thực hiện hành vi phạm tội (dù có bị truy tố hay kết án hay không);
• Bị truy tố về hành vi phạm tội (dù chưa bị kết án);
• Đang có cáo buộc chờ xử lý;
• Hoặc đã bị kết án về một tội danh.

Khái niệm không đủ điều kiện hình sự tại Canada được phân biệt giữa “criminality” (tội phạm thông thường) và “serious criminality” (tội phạm nghiêm trọng), dựa trên mức độ nghiêm trọng của tội danh theo luật Canada tại thời điểm phạm tội.

Tội phạm thông thường (Criminality)

Bạn có thể bị xem là không đủ điều kiện nếu:

• Bị kết án (ở bất kỳ quốc gia nào) về tội danh tương đương với tội nghiêm trọng theo luật Canada, hoặc hai tội nhẹ (summary offences);
• Đã thực hiện hành vi trái pháp luật ở nước ngoài và hành vi đó cũng là tội nghiêm trọng tại Canada.

Tội nghiêm trọng (indictable) tương đương với felony ở Mỹ, còn tội nhẹ (summary) giống như misdemeanor. Thông thường, bạn sẽ không bị xem là không đủ điều kiện chỉ vì một tội nhẹ duy nhất.

Tội phạm nghiêm trọng (Serious criminality)

Bạn có thể bị xem là không đủ điều kiện nếu:

• Bị kết án tại Canada với mức án tối đa từ 10 năm tù trở lên, hoặc thực tế bị tuyên án trên 6 tháng tù;
• Bị kết án hoặc thực hiện hành vi phạm tội ở nước ngoài mà tại Canada có thể bị phạt từ 10 năm tù trở lên.

Các tội như trộm cắp, gian lận trên 5.000 đô la, làm giả giấy tờ, hoặc lái xe khi say rượu (DUI) đều được xem là tội phạm nghiêm trọng và thường dẫn đến không đủ điều kiện nhập cảnh.

Lưu ý, tội lai (hybrid offences) cũng được xem là tội nghiêm trọng cho mục đích di trú, dù có thể xử án nhẹ hoặc nặng theo hệ thống luật hình sự Canada.

Bị xem là không đủ điều kiện hình sự — Người nước ngoài có thể làm gì?

Bạn vẫn có thể được vào Canada nếu vượt qua được vấn đề không đủ điều kiện hình sự. Ba giải pháp chính gồm:

• Xin Giấy phép cư trú tạm thời (TRP);
• Được xem là được phục hồi mặc nhiên (deemed rehabilitation);
• Nộp hồ sơ xin phục hồi hình sự (criminal rehabilitation).

Giấy phép cư trú tạm thời (TRP)

TRP cho phép bạn vào Canada tạm thời với lý do cụ thể, dù có tiền án. Lý do phải đủ thuyết phục và quan trọng hơn nguy cơ mà bạn có thể gây ra cho xã hội Canada. Các lý do hợp lý thường bao gồm:

• Tham dự tang lễ, đám cưới người thân;
• Trường hợp y tế khẩn cấp trong gia đình;
• Công tác quan trọng như hội nghị, hợp tác kinh doanh.

TRP có thể cấp cho một hoặc nhiều lần nhập cảnh, thời gian lưu trú từ 1 ngày đến 3 năm. Nếu cần visa, bạn nộp đơn TRP cùng lúc với visa tại lãnh sự quán Canada nơi bạn cư trú. Nếu cần eTA, nộp đơn TRP tại văn phòng thị thực Canada tại nước sở tại. Công dân hoặc thường trú nhân Mỹ có thể nộp tại lãnh sự quán hoặc cửa khẩu. Thời gian xử lý thường từ 3–6 tháng, phí xử lý 239,75 CAD.

Được phục hồi mặc nhiên (Deemed Rehabilitation)

Bạn có thể được xem là đã phục hồi (và không còn bị cấm nhập cảnh) nếu đủ thời gian kể từ ngày hoàn tất án phạt, tùy thuộc loại và số lượng tội phạm:

• Một tội nghiêm trọng: ít nhất 10 năm đã trôi qua;
• Một tội nhẹ: ít nhất 5 năm đã trôi qua.

Bạn không cần nộp đơn, nếu đủ điều kiện thì sẽ được áp dụng tự động. Một thư ý kiến pháp lý từ luật sư giúp củng cố hồ sơ. Nếu không chắc đủ điều kiện, bạn có thể yêu cầu đánh giá miễn phí tại lãnh sự, đại sứ quán hoặc cửa khẩu Canada. Với người ở Mỹ, có thể đánh giá tại cửa khẩu (có thể tính phí).

Phục hồi hình sự (Criminal Rehabilitation)

Nếu không đủ điều kiện phục hồi mặc nhiên, bạn có thể xin phục hồi hình sự. Khi được chấp thuận, tiền án của bạn sẽ không còn là rào cản nhập cảnh Canada. Cả tội thường và tội nghiêm trọng đều có thể được giải quyết bằng cách này. Điều kiện là ít nhất 5 năm đã trôi qua kể từ khi hoàn thành toàn bộ án phạt (bao gồm tù, quản chế, phạt tiền, lao động công ích). Bạn cần chứng minh có lối sống ổn định và không có nguy cơ tái phạm. Thời gian xử lý có thể trên 1 năm, nên nộp hồ sơ càng sớm càng tốt. Phí xử lý: tội thường 239,75 CAD, tội nghiêm trọng 1.199 CAD.

Thư ý kiến pháp lý (Legal Opinion Letter)

Đây là tài liệu do luật sư di trú lập, phân tích tiền án của bạn theo luật Canada, nêu rõ các yếu tố giảm nhẹ và lập luận tại sao bạn nên được nhập cảnh. Thư này hỗ trợ mạnh khi nộp đơn TRP, phục hồi hình sự hoặc chứng minh đủ điều kiện phục hồi mặc nhiên. Tuy nhiên, quyết định cuối cùng vẫn thuộc về viên chức di trú Canada.