Đề cử tỉnh bang – Yếu tố quyết định trong hành trình định cư Canada
Ngày 22/02/2025, Chính phủ Canada công bố dự thảo sửa đổi Quy định về Bảo vệ Di trú và Tị nạn liên quan đến Chương trình Đề cử Tỉnh bang (PNP – Provincial Nominee Program), nhấn mạnh vai trò then chốt của các tỉnh/lãnh thổ (PT – Provinces/Territories) trong xét duyệt đơn xin thường trú nhân (PR). Sự thay đổi này nhằm loại bỏ sự trùng lặp trong quá trình xét duyệt và rút ngắn đáng kể thời gian xử lý. Giai đoạn tham vấn công chúng sẽ kéo dài đến ngày 24/03/2025.
📌 Nguồn: Canada Gazette, Part I, Volume 159, Number 8, ngày 22/02/2025.
Bối cảnh & Vai trò của PNP trong hệ thống di trú Canada
Di trú là trách nhiệm chung giữa Chính phủ Liên bang và các tỉnh bang. Từ năm 1998, PNP đã trở thành công cụ quan trọng giúp phân bổ nguồn nhân lực nhập cư ra ngoài các trung tâm lớn như Ontario, Quebec, British Columbia, hỗ trợ nhu cầu lao động tại các khu vực khác.
💡 Thống kê đáng chú ý:
- Năm 1998: Chỉ 11% người nhập cư theo diện kinh tế đến từ PNP.
- Năm 2022: Con số này đã tăng lên 31%, phản ánh tầm quan trọng ngày càng lớn của chương trình này.
- Tỷ lệ thành công cao: Ứng viên có đề cử tỉnh bang gần như chắc chắn 90% sẽ được cấp PR.
Tuy nhiên, hiện tại, quá trình xét duyệt PR tồn tại sự trùng lặp giữa các cấp chính quyền, gây kéo dài thời gian xử lý.
Trách nhiệm xét duyệt PR & Vấn đề trùng lặp
Hiện trạng quy trình xét duyệt PR
🔹 Giai đoạn 1 – Xét duyệt cấp tỉnh (PT)
✅ Đánh giá ứng viên dựa trên tiêu chí riêng của tỉnh (học vấn, kinh nghiệm, ngôn ngữ).
✅ Xác định khả năng tự lập kinh tế và ý định cư trú tại tỉnh bang.
✅ Cấp đề cử tỉnh – Bước quan trọng nhất trong hồ sơ xin PR.
🔹 Giai đoạn 2 – Xét duyệt cấp liên bang (IRCC & CBSA)
✅ IRCC (Bộ Di trú, Tị nạn và Quốc tịch Canada): Xem xét lại các tiêu chí mà tỉnh bang đã duyệt, kiểm tra tính đủ điều kiện nhập cảnh (sức khỏe, lý lịch).
✅ CBSA (Cơ quan Dịch vụ Biên giới Canada): Tiếp tục đánh giá ý định cư trú của ứng viên.
⏳ Vấn đề trùng lặp
- Cả PT và IRCC đều xét lại khả năng tự lập kinh tế và ý định cư trú, dù tỉnh bang đã xác nhận thông tin này qua đề cử.
- CBSA cũng xem xét lại ý định cư trú, gây kéo dài thời gian xử lý không cần thiết.
📌 Hệ quả:
- Ứng viên chờ đợi lâu hơn để có PR, làm trì hoãn kế hoạch định cư và lao động.
- Chi phí xử lý hồ sơ tăng cao, với hàng trăm nghìn đô la mỗi năm cho IRCC.
- Canada gặp khó khăn trong đáp ứng nhu cầu lao động cấp bách, đặc biệt trong các lĩnh vực y tế, xây dựng, sản xuất.
Giải pháp cải cách & Tác động
Đề xuất sửa đổi chính
1️⃣ Trao quyền quyết định chính cho tỉnh bang
- PT chịu trách nhiệm hoàn toàn trong việc đánh giá khả năng tự lập kinh tế và ý định cư trú của ứng viên.
- Bộ trưởng Di trú Canada sẽ phê duyệt tiêu chí chung cho các tỉnh để đảm bảo tính thống nhất.
2️⃣ IRCC chỉ tập trung xét điều kiện nhập cảnh
- Không xét lại khả năng kinh tế và ý định cư trú mà tỉnh bang đã phê duyệt.
3️⃣ Loại bỏ bước xét duyệt ý định cư trú của CBSA
- Giảm thiểu quy trình kiểm tra không cần thiết, rút ngắn thời gian cấp PR.
Lợi ích & Tác động
✅ Giảm thời gian xử lý PR đáng kể
- Tiết kiệm 681.767 đô la cho IRCC trong 10 năm.
- Hồ sơ được duyệt nhanh hơn, giúp ứng viên nhận PR sớm để gia nhập thị trường lao động.
✅ Tỉnh bang có quyền quyết định thực tế
- Chủ động chọn ứng viên phù hợp, đảm bảo nguồn lao động cho các khu vực xa trung tâm.
- Giảm áp lực nhập cư lên các thành phố lớn như Toronto, Vancouver.
✅ Ứng viên hưởng lợi từ quy trình đơn giản hơn
- Không cần xác nhận lại với IRCC, giảm đáng kể thời gian chờ PR.
- Đề cử tỉnh bang sẽ gần như đảm bảo PR, nâng cao độ chắc chắn cho người nộp hồ sơ.
🚨 Rủi ro tiềm ẩn cần kiểm soát
- Chất lượng xét duyệt PR phụ thuộc vào tỉnh bang: Nếu PT đánh giá sai hoặc có gian lận, hệ thống có thể bị ảnh hưởng.
- IRCC sẽ tăng giám sát với chi phí thêm 167.371 đô la trong 10 năm, nhưng hiệu quả dài hạn vẫn cần đánh giá.
Kết luận: Đề cử tỉnh bang – Con đường chắc chắn nhất để lấy PR
Từ lâu, Chương trình Đề cử Tỉnh bang (PNP) đã được xem là con đường nhanh chóng và an toàn nhất để lấy PR, với điều kiện phù hợp cho từng tỉnh. Sự thay đổi này sẽ càng củng cố tính quyết định của PNP trong hệ thống di trú Canada, hướng đến một quy trình đơn giản, nhanh chóng và hiệu quả hơn.
📢 Nếu bạn đang có đề cử tỉnh bang, cơ hội lấy PR gần như chắc chắn! Dự thảo này là bước tiến lớn trong việc rút ngắn thời gian xét duyệt PR và trao thêm quyền lực cho các tỉnh bang – yếu tố không thể xem nhẹ trong chính sách di trú Canada.
