Chính sách di trú của Mark Carney – Tân Thủ tướng Canada
Tổng quan chính sách di trú của Mark Carney
Mark Carney, người sẽ trở thành Thủ tướng tiếp theo của Canada, nhấn mạnh vai trò quan trọng của di trú với tăng trưởng kinh tế quốc gia. Tuy nhiên, ông cũng chỉ trích chính sách di trú gần đây khi cho phép số lượng người nhập cư lớn hơn khả năng đáp ứng của Canada về nhà ở, y tế và dịch vụ xã hội, đồng thời đề xuất áp dụng hạn ngạch (“cap”) đối với di trú.
Đề xuất hạn ngạch đối với di trú
Theo tài liệu chính sách công bố tháng 2/2025, Carney đề xuất “áp đặt trần di trú cho đến khi đưa số lượng nhập cư trở về mức bền vững trước đại dịch”. Ông cho rằng chính sách hiện tại quá nới lỏng, dẫn đến số lượng lao động nước ngoài và sinh viên quốc tế vượt quá khả năng hấp thụ. Carney ủng hộ hướng tiếp cận thận trọng hơn, điều chỉnh lại các mục tiêu di trú phù hợp với thực tế về nhà ở, y tế và cơ hội việc làm.
Kế hoạch Mức độ Di trú 2024-2026 do IRCC công bố đã đặt mục tiêu giảm 20% số thường trú nhân mới so với năm trước, đồng thời lần đầu tiên đặt mục tiêu về cư dân tạm thời. Nhiều biện pháp đã được triển khai như hạn chế cấp giấy phép học tập, tăng điều kiện đối với giấy phép lao động mở và giấy phép làm việc sau tốt nghiệp.
Tuy Carney chưa công bố rõ các chương trình sẽ bị tác động hay mức hạn ngạch cụ thể, quan điểm của ông thể hiện sự tiếp nối chính sách kiểm soát số lượng cư dân tạm thời và thường trú.
Ưu tiên cư dân tạm thời lên thường trú
Carney nhấn mạnh cần “hấp thụ hơn 4 triệu người đã đến Canada trong những năm gần đây” trước khi mở rộng tăng trưởng. Việc chuyển đổi cư dân tạm thời thành thường trú nhân phù hợp với định hướng mới của IRCC khi tạo ra nhóm In-Canada Focus, đặt mục tiêu tiếp nhận 82.980 thường trú nhân từ nhóm này trong năm 2025 (chiếm khoảng 36% mục tiêu di trú kinh tế năm).
Chính phủ liên bang cũng đặt mục tiêu tăng trưởng dân số âm trong năm 2025, cho thấy sự chú trọng vào kiểm soát di trú và ưu tiên chuyển đổi cư dân tạm thời đã có mặt tại Canada.
Kiểm soát số lượng lao động nước ngoài tạm thời (TFW)
Carney cho biết cần kiểm soát tốt hơn số lượng lao động nước ngoài tạm thời (TFWP và IMP). Ông nhận định đại dịch Covid-19 đã khiến doanh nghiệp kêu gọi nhiều lao động nước ngoài, dẫn đến chính phủ mất kiểm soát số lượng.
Theo kế hoạch hiện tại, số giấy phép lao động mới cấp qua TFWP sẽ giữ nguyên ở mức 82.000 mỗi năm từ 2025 đến 2027. Đối với IMP, số giấy phép mới là 285.750 (2025) và 128.700 (2026). Dự kiến, dân số cư dân tạm thời tại Canada sẽ giảm khoảng 445.000 người mỗi năm trong hai năm tới, chủ yếu do chuyển đổi lên thường trú hoặc hết hạn thị thực.
Lệ thuộc vào học phí sinh viên quốc tế
Mặc dù Carney không đề xuất giới hạn số lượng sinh viên quốc tế, ông bày tỏ lo ngại về việc các trường đại học Canada quá phụ thuộc vào học phí sinh viên nước ngoài do ngân sách hỗ trợ từ tỉnh bang bị đóng băng.
Từ năm 2024, sau khi chính phủ áp dụng hạn ngạch sinh viên quốc tế, nhiều trường đại học, cao đẳng đã gặp khó khăn tài chính, buộc phải cắt giảm chương trình, sa thải nhân viên và đóng cửa cơ sở. Carney đề xuất tăng ngân sách hỗ trợ cho giáo dục để giảm sự phụ thuộc này.
Khủng hoảng nhà ở
Carney cam kết thúc đẩy mạnh mẽ kế hoạch phát triển nhà ở Canada, tập trung vào mở rộng lực lượng lao động ngành xây dựng, tăng đào tạo và học nghề cho lao động kỹ năng. Điều này phù hợp với các sáng kiến liên bang hiện tại nhằm tạo lối đi mới cho lao động xây dựng.
Vẫn chưa rõ liệu Carney có ủng hộ việc chính phủ liên bang tài trợ trực tiếp cho nhà ở công cộng như từng làm trong thế kỷ 20 hay không.
Di trú và bản sắc quốc gia Canada
Carney khẳng định di trú là yếu tố cốt lõi cho kinh tế và bản sắc quốc gia Canada. Ông nhấn mạnh truyền thống chào đón người nhập cư và khả năng hòa nhập nhanh chóng của Canada, khi phần lớn dân số là người nhập cư thế hệ thứ hai hoặc trực tiếp di trú.
Theo Carney, Canada không chỉ có thể duy trì chính sách di trú tích cực mà còn cần thiết để phát triển.
Tiểu sử Mark Carney
Mark Carney xuất thân từ gia đình giáo viên tại Northwest Territories, lớn lên ở Edmonton, Alberta. Ông tốt nghiệp kinh tế tại Đại học Harvard, lấy bằng thạc sĩ và tiến sĩ kinh tế tại Đại học Oxford. Carney từng làm việc hơn một thập kỷ tại Goldman Sachs, sau đó giữ chức Thống đốc Ngân hàng Trung ương Canada (2008–2013), giúp điều hành kinh tế qua khủng hoảng tài chính toàn cầu. Ông tiếp tục giữ chức Thống đốc Ngân hàng Trung ương Anh Quốc (2013–2020), rồi làm Đặc phái viên LHQ về Hành động Khí hậu và Tài chính, kiêm Chủ tịch Đầu tư Chuyển đổi tại Brookfield Asset Management.
Năm 2024, Carney tuyên bố tranh cử lãnh đạo Đảng Tự do Canada và dự kiến trở thành Thủ tướng trong vài ngày tới.
Triển vọng chính trị sắp tới
Canada sẽ tổ chức tổng tuyển cử liên bang chậm nhất vào ngày 20/10/2025, tuy nhiên, bầu cử có thể diễn ra sớm hơn nếu quốc hội bỏ phiếu bất tín nhiệm chính phủ thiểu số hiện tại khi họp lại vào ngày 25/3. Tương lai chính trị của Mark Carney sẽ được quyết định trong thời gian tới.
